Verantwoord ondernemen in crisistijd

Nieuwsbericht MODINT

In deze onverwachte, uitzonderlijke en ongekend zware tijd doen brancheorganisaties een dringend beroep op alle spelers in de keten om er voor elkaar te zijn. Samen moeten we erover nadenken hoe wij de problemen en risico’s in de keten kunnen ondervangen, verdelen en compenseren. Nu en in de toekomst. Er is flexibiliteit, wederzijds begrip, visie, verantwoordelijkheid en solidariteit nodig.  

We roepen alle partijen op wij om het maximale te doen wat binnen ieders individuele mogelijkheid ligt. 

Geen administratie, maar ketensamenwerking 

Veel bedrijven hebben de afgelopen jaren een MVO–beleid opgesteld waarbij Due Diligence het uitgangspunt is. Het is een continu proces van het scannen en aanpakken van mogelijke risico’s in de keten op het schenden van mensenrechten en het schaden van het milieu. Nu in tijden van Corona gaat het eerst om het in leven houden van de sector en het behouden van banen en ketenpartners, zowel afnemers en toeleveranciers, waardoor ook de banen van de mensen in de productielanden kunnen blijven bestaan.  

Doordat wereldwijd de industrie op z’n kop staat, zijn sommige controles en maatregelen niet meer mogelijk. Dit vraagt om begrip en praktische oplossingen vanuit de verschillende stakeholders in dit veld. Zo is Modint al in overleg met het ministerie van I&W en het secretariaat van het Convenant Duurzame Kleding & Textiel om de lopende zaken in de huidige context te plaatsen.  

Due Diligence 

John Ruggie (Professor in Human Rights and International Affairs at Harvard University) heeft voor de VN een human rights framework opgesteld met 3 principes die bedrijven, overheid en werknemers aangaan in alle tijden:  

• Protect: De overheid moet bescherming bieden tegen het schenden van mensenrechten door derde partijen. 

• Respect: Het bedrijfsleven moet mensenrechten respecteren 
• Remedy: Gedupeerden moeten toegang hebben tot genoegdoening 

Terwijl het bedrijfsleven druk is met liquiditeit, crisisberaad, personeelszaken en bespreken van risico’s en kosten met ketenpartners om de zaak overeind te houden, is het met name nu tijd voor bescherming door de overheden. Dat wil niet zeggen dat bedrijven geen oog meer moeten hebben voor misstanden in de keten en zeker niet als het samenhangt met eigen maatregelen.  Het MVO– beleid blijft staan, waar het kan kunnen supply chain/MVO managers helpen met het herijken van verantwoord ondernemen in crisistijd, wat voor elk individueel bedrijf anders zal zijn en zal afhangen van draagkracht. Draagvlak voor internationaal verantwoord ondernemen is er nog steeds en dat zal onomkeerbaar zijn. Het respecteren van ketenpartners staat voorop en daarmee ook het respect voor alle mensen die in de keten werkzaam zijn. Als industrie doen we ons best, ook voor hen.  

UN Global Compact geeft advies t.a.v. ethisch ondernemen in deze crisisperiode verdeeld onder de kopjes mensenrechten, milieu en corruptie. Bekijk hieronder ook de links naar informatie van de internationale arbeidsorganisatie (ILO) en de organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling (OECD). 

Inkooppraktijk 

In hoeverre kan je nu waarborgen als bedrijf dat je werkgelegenheid en goede arbeidsomstandigheden in je keten standhoudt, terwijl je eigenlijk om uitstel van betaling moet vragen of leveringen annuleren om de continuïteit van je eigen bedrijf in stand te houden? Wat heb je opgenomen in je beleid t.a.v. inkoopvoorwaarden? In hoeverre kun je de bestaande afspraken nu nog naleven? Het is zaak om in gesprek te gaan met je fabrikant en afnemer als bestaande afspraken niet meer kunnen worden nageleefd. Denk aan betaal- en leveringsafspraken, maar ook aan de komende productieplanning. Waar kosten op verantwoorde wijze gesneden of gedeeld kunnen worden en op creatieve wijze nog omzet kan worden gemaakt moet direct gehandeld worden. Er kan met ketenpartners gekeken worden naar (krediet)verzekeringen en overheidssteun in landen waar de ondernemers en werknemers zich bevinden. (zie het OECD report hieronder). Modint onderzoekt ook de mogelijkheden voor internationale steun.  

Te allen tijde moeten we een eenzijdige benadering voorkomen door oog te hebben voor elkaars situatie. Waar de nood het hoogst is moeten ketenpartners elkaar zoveel mogelijk bijstaan en ruimte geven. Waar het echt niet anders kan moet gekeken worden naar een verantwoorde manier van afbouwen, met oog voor de ondernemer, maar ook voor de werknemers. 

Graag halen we Darwin hier nog even aan. Die bedrijven overleven die zich het best kunnen aanpassen aan huidige ontwikkelingen, niet de sterkste of de slimste. Dat vraagt om versterken van partnership, open communicatie, kosten snijden waar het kan en veel creativiteit en welbegrepen solidariteit. 

Wat kun je als Supply Chain/MVO manager doen? 

De rol van de MVO-manager (ofwel MVO–management) verandert in tijden van crisis. Het gaat nu veel meer om het faciliteren van de dialoog met ketenpartners dan het regelen van de volgende audit. Verken de situatie bij je ketenpartners en leg je eigen problemen uit. Luister naar elkaar en ontdek waar nog een beetje ruimte zit. Zo ontstaat er meer begrip voor ieders situatie en gezamenlijke creativiteit om tot deeloplossingen te komen. Dat kan gaan om het verlengen van betalingen, gespreid betalen, kredietverzekeringen, overheidssteun, personeelszaken (in de keten arbeidsomstandigheden). Overleg wat het betekent voor werkgever en werknemers en maak een phase out plan. Probeer te komen tot de oorzaken en gevolgen en het ergste te voorkomen. Dat de MVO-manager of MVO als thema betrokken moet worden bij het maken van belangrijke beslissingen staat voorop. 

Open communicatie en samenwerking 

Afspraken tussen partners liggen vast in een overeenkomst, die voor ieder geval verschillend is. Dit is in de basis het uitgangspunt voor afspraken in deze uitzonderlijke situatie.  

Wij willen het belang onderstrepen dat het belangrijk is om in onderling overleg tot regelingen te komen. Eenzijdig opleggen leidt tot grote frustraties. Met name grote marktpartijen hebben een extra verantwoordelijkheid om solidariteit en coulance te tonen. Iedereen begrijpt dat er offers moeten worden gebracht, maar overleg en samen zoeken naar de ruimte moet daarbij het uitgangspunt zijn.   

We moeten uit alle macht voorkomen dat we straks verdrinken in juridische procedures met elkaar.   

We moeten ook denken aan de periode ná Corona. De oproep van Modint is dat het in de kern gaat om rust en coulance in de branches ten aanzien van handelspartners. Dit zal continu worden herhaald. Vele brancheorganisaties hebben hier al gezamenlijk toe opgeroepen.   

Modint ziet helaas ook, dat partijen in hun reactie het korte termijn eigenbelang boven dat van de branches en de sector stellen. Dit terwijl andere partijen, gevoed door intermenselijk contact, wel in staat blijken te zijn de dialoog te zoeken. Om deze reden roepen we nogmaals om vanuit partnerschap te handelen.  

De situatie maakt veel los in alle delen van de samenleving. Dus ook in zakelijke relaties. Het overgrote deel van de vragen die wij op dit moment ontvangen hebben op de een of andere manier betrekking op de levering van goederen. En gaat daarmee over de relatie tussen u en uw afnemer of toeleverancier. Deze bijzondere situatie maakt dat er allesbehalve pasklare antwoorden zijn.  

Handige voorbeeld teksten & berichten van internationale organisaties

De voorbeeldteksten  zijn gebaseerd op het gegeven dat het in dit stadium niet verstandig is om de samenwerking met ketenpartners onnodig op een juridisch niveau te brengen. Het is zijn teksten die kunnen worden gebruikt om de dialoog met elkaar aan te gaan.